Column: Omgevingsmanagement zit in de lift! Een medaille met twee kanten...
08 april 2025
Het vakgebied van Strategisch Omgevingsmanagement is de laatste jaren enorm gegroeid. Gegroeid in aandacht, in importantie, en zeker ook in aantallen mensen die zichzelf in dit vakgebied bekwamen. De vacatures volgen elkaar in razend tempo op, net als de (nieuwe) adviesbureaus, de steeds grotere groep ZZPers en andere enthousiastelingen. En eigenlijk is dat ook niet zo verwonderlijk. De maatschappij verandert in een razend tempo en opgaven worden steeds complexer.
Dat is aan de ene kant goed nieuws: deze groei biedt kansen! De vraag naar goede omgevingsmanagers neemt toe, en daarmee de ervaring die wordt opgedaan in het vakgebied. We ervaren in sneltreinvaart wat er goed werkt, en wat minder. Als we daar met elkaar voldoende bij stilstaan, kunnen we het vakgebied echt naar een hoger niveau tillen. Bovendien en misschien wel bovenal biedt deze groei de kans om meer vertrouwen op te bouwen tussen organisaties, tussen overheid en bewoners, en tussen bedrijven en overheid. Vertrouwen is immers de basis van elke succesvolle samenwerking.
Toch zijn er ook zorgen. De krapte op de arbeidsmarkt zorgt ervoor dat jonge en relatief onervaren omgevingsmanagers vaak te complexe vraagstukken voor de kiezen krijgen. Denk aan zware en intensieve bestuurlijke trajecten of dossiers met veel conflict en grote belangentegenstellingen. Of juist veel te veel trajecten tegelijkertijd. En als je dan overal een beetje aandacht aan geeft, kun je uiteindelijk nergens echt goed aandacht aan geven. Terwijl de opgaves daar wel om vragen. Resultaten blijven uit en de druk op de omgevingsmanagers neemt alleen maar toe. Een soort vicieuze cirkel, waar je maar moeilijk uitkomt. Het gevolg? Omgevingsmanagers raken overvraagd, verliezen het overzicht en raken overwerkt.
Wat kunnen we hieraan doen? Allereerst moeten we keuzes maken. Wat doen we wel en wat doen we niet? Meer stilstaan en nadenken in plaats van steeds maar blijven rennen omdat alles urgent is en gisteren klaar moest zijn. Acties baseren op een gedegen plan, op basis van een goede analyse van belangen. Meer proactief, dan reactief. Dingen bewust doen, maar ook bewust niet doen. Niet alles kan in het tempo dat eigenlijk nodig is. Of met de mensen die je nu eenmaal tot je beschikking hebt. Je zou ook geen coassistent inzetten om een complexe chirurgische ingreep te doen. Het is dan onze taak, als professionals, om de bestaande complexiteit en wat dat vraagt van de (interne) organisatie inzichtelijk te maken voor de personen die keuzes moeten maken. Om te staan voor kwaliteit in plaats van kwantiteit. Dat is niet altijd leuk, wel nodig.
Een medaille met twee kanten dus. En beide kanten verdienen meer aandacht. Dat betekent enerzijds kansen zien en beetpakken. Nadenken, reflecteren en (interne) gesprekken voeren over hoe we het vakgebied beter kunnen maken. Maar laten we ook zorgen voor onszelf, onze collega's en onze medewerkers. En ook daarover het gesprek aangaan. Zodat we onderweg niemand verliezen. Want alleen dan kunnen we de uitdagingen van vandaag en morgen het hoofd bieden.
Auteur: Jeroen Medema
Dat is aan de ene kant goed nieuws: deze groei biedt kansen! De vraag naar goede omgevingsmanagers neemt toe, en daarmee de ervaring die wordt opgedaan in het vakgebied. We ervaren in sneltreinvaart wat er goed werkt, en wat minder. Als we daar met elkaar voldoende bij stilstaan, kunnen we het vakgebied echt naar een hoger niveau tillen. Bovendien en misschien wel bovenal biedt deze groei de kans om meer vertrouwen op te bouwen tussen organisaties, tussen overheid en bewoners, en tussen bedrijven en overheid. Vertrouwen is immers de basis van elke succesvolle samenwerking.
Toch zijn er ook zorgen. De krapte op de arbeidsmarkt zorgt ervoor dat jonge en relatief onervaren omgevingsmanagers vaak te complexe vraagstukken voor de kiezen krijgen. Denk aan zware en intensieve bestuurlijke trajecten of dossiers met veel conflict en grote belangentegenstellingen. Of juist veel te veel trajecten tegelijkertijd. En als je dan overal een beetje aandacht aan geeft, kun je uiteindelijk nergens echt goed aandacht aan geven. Terwijl de opgaves daar wel om vragen. Resultaten blijven uit en de druk op de omgevingsmanagers neemt alleen maar toe. Een soort vicieuze cirkel, waar je maar moeilijk uitkomt. Het gevolg? Omgevingsmanagers raken overvraagd, verliezen het overzicht en raken overwerkt.
Wat kunnen we hieraan doen? Allereerst moeten we keuzes maken. Wat doen we wel en wat doen we niet? Meer stilstaan en nadenken in plaats van steeds maar blijven rennen omdat alles urgent is en gisteren klaar moest zijn. Acties baseren op een gedegen plan, op basis van een goede analyse van belangen. Meer proactief, dan reactief. Dingen bewust doen, maar ook bewust niet doen. Niet alles kan in het tempo dat eigenlijk nodig is. Of met de mensen die je nu eenmaal tot je beschikking hebt. Je zou ook geen coassistent inzetten om een complexe chirurgische ingreep te doen. Het is dan onze taak, als professionals, om de bestaande complexiteit en wat dat vraagt van de (interne) organisatie inzichtelijk te maken voor de personen die keuzes moeten maken. Om te staan voor kwaliteit in plaats van kwantiteit. Dat is niet altijd leuk, wel nodig.
Een medaille met twee kanten dus. En beide kanten verdienen meer aandacht. Dat betekent enerzijds kansen zien en beetpakken. Nadenken, reflecteren en (interne) gesprekken voeren over hoe we het vakgebied beter kunnen maken. Maar laten we ook zorgen voor onszelf, onze collega's en onze medewerkers. En ook daarover het gesprek aangaan. Zodat we onderweg niemand verliezen. Want alleen dan kunnen we de uitdagingen van vandaag en morgen het hoofd bieden.
Auteur: Jeroen Medema