De betekenis van eigenaarschap
04 juli 2024
.JPG)
Er is iets bijzonders aan het woord eigenaarschap. Je bent eigenaar “van” iets maar toch is de associatie een hele andere dan bij het verwante woord “bezit”. Als je iets bezit is het “van jou” (associatie: en dus niet van anderen). Als er sprake is van eigenaarschap “ben jij ervan” (associatie: mogelijk juist samen met anderen).
In onze eigen organisatie heb ik veel met het woord mede-eigenaarschap. In brede zin kunnen we daar niet genoeg van hebben. Als je hier werkt, is de gedachte, deel je het kantoor, het werk, de kennis en kunde, de werksfeer, de toekomstplannen en ambities met elkaar. Sinds 1 januari zijn we bij WesselinkVanZijst van 2 oprichters-eigenaren naar breed economisch eigenaarschap gegaan: een zogenaamde Management & Employee Buy-Out (MEBO). Driekwart van het personeel is daarmee naast het bovenstaande ook financieel mede-eigenaar geworden van ons bedrijf. Bijzonder, wat dat zie je in Nederland nog weinig. Het kan ook alleen maar als de weg ernaar toe voldoende gezamenlijk wordt afgelegd; een hele reis dus; you travel fast alone but far together…
Het woord eigenaarschap komt ook veelvuldig voor in omschrijvingen van (goede) persoonlijke kwaliteiten op de werkvloer. Je voert taken uit niet omdat het moet van de baas, maar omdat je je eigenaar voelt van de oplossing waaraan die taken moeten bijdragen. Je denkt en handelt dus een stuk verder dan je werkinstructies. Uit onderzoek van Motivaction blijkt dat er heel wat nodig is om je (mede)eigenaar te voelen: o.a. genoeg eigen verantwoordelijkheid, oplossingsgerichtheid, vertrouwen in jezelf en collega’s, verwantschap met de missie/visie van de organisatie en rolduidelijkheid.
Eigenaarschap als persoonlijke kwaliteit in je werk is natuurlijk maar één invulling van het woord. Pascal Lamberigts en Liesbeth Schipper schreven het boek Gedeeld Eigenaarschap
over samenwerking tussen organisaties en individuen in complexe veranderopgaven. Ze definiëren daarin gedeeld eigenaarschap o.a. als gelijkwaardig en onderling afhankelijk in de rolverdeling én het samen definiëren van de strategische vraag/opgave (i.p.v. deze eerst te definiëren en dan partners zoeken).
Dat is best ambitieus en tegendraads. Het ligt voor organisaties die macht combineren met een duidelijke taakstelling immers niet voor de hand om die macht niet in te zetten in de samenwerking met anderen. En de taakstelling even te vergeten om in samenspraak met anderen de opgave te bepalen is ook meer uitzondering dan regel.
Als het gebeurt, kan het wel een geweldige energie losmaken. Dit zag ik de afgelopen maanden in het samen bedenken en organiseren van het SOM Fest met onze collega’s van P2. Een festival over bewegen in complexiteit, compleet met inspirerende sprekers, trapeze acts, muziek, workshops, goede gesprekken en een rad van fortuin… Het festival zelf was prachtig, maar de weg ernaar toe was eveneens bijzonder, juist omdat we samen bedachten wat de kern was en omdat er zo veel onderlinge afhankelijkheid was in de uitvoering.
Met SOM Fest en onze MEBO in het achterhoofd zijn dit de twee lessen die ik geleerd heb over eigenaarschap:
Auteur: Stefan Szepesi
In onze eigen organisatie heb ik veel met het woord mede-eigenaarschap. In brede zin kunnen we daar niet genoeg van hebben. Als je hier werkt, is de gedachte, deel je het kantoor, het werk, de kennis en kunde, de werksfeer, de toekomstplannen en ambities met elkaar. Sinds 1 januari zijn we bij WesselinkVanZijst van 2 oprichters-eigenaren naar breed economisch eigenaarschap gegaan: een zogenaamde Management & Employee Buy-Out (MEBO). Driekwart van het personeel is daarmee naast het bovenstaande ook financieel mede-eigenaar geworden van ons bedrijf. Bijzonder, wat dat zie je in Nederland nog weinig. Het kan ook alleen maar als de weg ernaar toe voldoende gezamenlijk wordt afgelegd; een hele reis dus; you travel fast alone but far together…
Het woord eigenaarschap komt ook veelvuldig voor in omschrijvingen van (goede) persoonlijke kwaliteiten op de werkvloer. Je voert taken uit niet omdat het moet van de baas, maar omdat je je eigenaar voelt van de oplossing waaraan die taken moeten bijdragen. Je denkt en handelt dus een stuk verder dan je werkinstructies. Uit onderzoek van Motivaction blijkt dat er heel wat nodig is om je (mede)eigenaar te voelen: o.a. genoeg eigen verantwoordelijkheid, oplossingsgerichtheid, vertrouwen in jezelf en collega’s, verwantschap met de missie/visie van de organisatie en rolduidelijkheid.
Eigenaarschap als persoonlijke kwaliteit in je werk is natuurlijk maar één invulling van het woord. Pascal Lamberigts en Liesbeth Schipper schreven het boek Gedeeld Eigenaarschap
over samenwerking tussen organisaties en individuen in complexe veranderopgaven. Ze definiëren daarin gedeeld eigenaarschap o.a. als gelijkwaardig en onderling afhankelijk in de rolverdeling én het samen definiëren van de strategische vraag/opgave (i.p.v. deze eerst te definiëren en dan partners zoeken).
Dat is best ambitieus en tegendraads. Het ligt voor organisaties die macht combineren met een duidelijke taakstelling immers niet voor de hand om die macht niet in te zetten in de samenwerking met anderen. En de taakstelling even te vergeten om in samenspraak met anderen de opgave te bepalen is ook meer uitzondering dan regel.
Als het gebeurt, kan het wel een geweldige energie losmaken. Dit zag ik de afgelopen maanden in het samen bedenken en organiseren van het SOM Fest met onze collega’s van P2. Een festival over bewegen in complexiteit, compleet met inspirerende sprekers, trapeze acts, muziek, workshops, goede gesprekken en een rad van fortuin… Het festival zelf was prachtig, maar de weg ernaar toe was eveneens bijzonder, juist omdat we samen bedachten wat de kern was en omdat er zo veel onderlinge afhankelijkheid was in de uitvoering.
Met SOM Fest en onze MEBO in het achterhoofd zijn dit de twee lessen die ik geleerd heb over eigenaarschap:
- Spreek naar elkaar uit wat eigenaarschap voor jou betekent; breng het terug tot waarden die jij en je team belangrijk vinden. Dat is dus veel breder dan alleen de economische aspecten.
- Zoek juist naar onderlinge afhankelijkheid met die mensen en organisaties waar je echt iets mee wilt bereiken; autonomie is prachtig, maar echt samen bouwen betekent ook voor een deel kwetsbaar durven zijn in afhankelijkheid.
Auteur: Stefan Szepesi